TV9 хэний телевиз юм бэ???

Телевиз гэгчийг бүтээснээс хойш хүн төрөлхтөн энэ дөрвөлжин хайрцгын гайхамшгийг үзэж өөрсдийгөө хөгжүүлэн бас нөгөө талаараа толгой угаалгасаар өдийг хүржээ. Телевиз гэдэг өөрөө дэлхийд хамгийн ашигтай бизнесийн нэг бөгөөд басчхүү хамгийн хүчирхэг зэвсэг.

Монгол улс ганцхан телевизтэй байсан цаг саяхан. Тэгээд л ардчилсан хувьсгал гээд л телевизүүдийн цуваа ар араасаа цуварсаар… Янз бүрийн л телевизүүд гарч ирсээр…Шинэ телевиз төрөх бүрт үүний цаана хэн гэгч ноёнтой байна вэ гэдэг хардлага ч гэхээр юм уу асуудал явч л байдаг.

Яг л энэ зарчмаар TV9-ийг гарч ирэхэд олон хүмүүс тэгж ярьж байлаа. Миний санаж байгаагаар тухайн үед Н.Энхбаяр ерөнхий сайдаар ажиллаж байсан санагдана. Тэгээд л хүмүүс TVес (ерөнхий сайд), нэг ёсондоо энэ бол Энхбаярын телевиз гээд л хаа сайгүй л ярьж байсан. Тэр яриа тэгс ингэсгийгээд л өнгөрч байсан. Тухайн үед би ч жоохон байж, юун тийм юм сонирхох манатай нөгөө хэдэн солонгосын савангийн дууриудаа үзээд ухаангүй байсан биз бодвол…

Хулгайлагдсаар л….

Арай ч дээ… Энэ Хятдууд бүр дэндэж байх шив…Манай улсын гэх бүхий л зүйлсийг Өвөр Монгол гэдэг хучлаган дор авахаар шийдсэн бололтой. Телевизээ асаагаад мэдээ үзэхээр Хятдууд хэрхэн Монголын хөөмий, морин хуурыг хулгайлсан тухай гарах юм. YouTube орж жоохон хэсэх гэхээр ДОГШИН ХУТАГТ ДАНЗАНРАВЖАА-ийн “Үлэмжийн Чанар” гэх гайхамшиг төгс бүтээлийг нэг муу жоохон өвөрлөгч пацаан (би уг нь ийм үг хэрэглэх дургүй л дээ)ичих ч үгүй хулгайлан дуулсан байх юм. Үнэхээр юу гэж хэлэхээ ч мэдсэнгүй балмагдаж орхилоо. Ийм сайхан бүтээлийг тийм балиар гутамшигтай хоолойгоор, ямар ч зохисгүй муухай хатуу хятад хэлээр дуулсан байх юм. Энэ чинь юу болж байнаа. Монгол гэдэг ард түмэн үндэстэний олон зуун жил бий болгосон соёл, ёс заншилийг

Цэргийн албаа хаацгаая л даа эрчүүдээ?

Сүүлийн хэдэн жилд манай Монголд цэргийн албыг хүслээрээ хааж, Монгол эр хүн гэдгээ батлах эх орондоо хайртай залуус ердөөсөө байхаа больжээ. Өнөөгийн нийгэмд манай монголын эрчүүд солонгос киноны жүжигчин шиг болохыг л хүсдэг болчихсон юм шиг санагдах юм.

Өнөөдөр миний эргэн тойронд цэргийн алба хаасан нэгэн үеийн залуус ердөөсөө ч алгаа. Дэндүү харамсалтай юм. Яахав сүүлийн үед цэргийн алба хаах талаар зарим нэгэн муу мэдээ сонсогдож л байна л даа гэхдээ энэ нь нийтийг хамарсан зүйл биш шүү дээ. Эр хүн болж төрсөн л бол эр цэргийн алба хааж, нэгэн үеийн цэргийн андуудтай болох нь уг нь бахархалтай л зүйл баймаар юм. Гэтэл үүний оронд хэдхэн төгрөг төлөөл өөрийгөө цэргийн албанаас чөлөөлүүлчихдэг болчихож. Эх орон чинь таны тэр хэдэн төгрөгөөр хэзээч дутахгүй харин эх орон чинь таниар дутна шүү дээ залуус минь.

Ер нь тэгээд ч Монгол улс 2 их гүрний дунд оршдог. Бид түүхэндээ энэ 2 орны тоглоом, дэнчин нь болж л ирсэн тэгэхлээр хэзээ ч юу ч болоо билээ? Хэн мэдэх вэ дээ? Өнөөгийн энэ нийгэмд бид НҮБ байхад бид зүгээр гээд суугаад байх цаг аль хэдийн өнгөрсөэ мэт. Хэдхэн жилийн өмнө л гэхэд АНУ ЕА-н шийдвэрийг хэрхэн зөрчиж байхыг дэлхий нийтээр хараа биз дээ. Ингээд бодоод үзэхээр Хятад ч юм уу ОХУ хэзээ нэгэн цагт тийм байдал гаргах ч юм билүү(яахав хийсвэр сэтгэлгээ) Үнэхээр байдал муугаар эргэвэл монголд баахан л LV, BOSS, ARMANI ярьсан цэргийн бэлтгэл ч хийж үзээгүй балинч нар л байх юм шиг байна даа.

Цэрэг татлага явагдах болохоор очдог залуус нь  ихэвчлэн л ар гэрийн бололцоо муутайгаас шалтгаалан 2 жил ч гэсэн идэх хоолондоо санаа зовхооргүй байх гэсэн хүмүүс.

Нөгөө талаас манайд цэрэгт явахын сайхныг сурталчилсан компанит ажил ердөөсөө явагдахгүй юм аа. Ер нь хараад байхад дэлхийн улс орнуудад жүжигчид, дуучид, загвар өмсөгчид гэх мэт олонд танигдсан залуус цэргийн алба хаах гэдэг тал дээр үнэхээр чухал нөлөөг нийгэмдээ өгдөг юм байна лээ. Өөрсдөө цэргийн албаа хааснаар нэр хүндээ ч давхар массын түвшинд өргөж чаддаг байх юм. Гэтэл энд би л лав цэргийн алба хааж байгаа гэсэн олны танил хүмүүсийг сайн санахгүй л юм байна. Олны танил хүмүүс маань ч гэсэн үүргээ ухамсарлан олон нийтээ уриалан дуудаж цэргийн албаа хаадаг байгаасаа л гэж хүсэж байна.

Саяхан миний блог дээр коммент үлдээсэн хүний үг надад их таалагдсан. Шинэ үеийн монголын залуус брендийн хувцсаар гангарсан хоосон толгойтой солонгос сэтгэлгээтэй залуус биш харин ухаалаг, эрдэм боловсролтой эх орноо гэсэн сэтгэлгээтэй залуус байх хэрэгтэй юм шүү.  Эрчүүд минээ эх орон чинь та нараар дутаад байна шүү………….

Б.Сувд

Малчин Сувдын бодол

Би гэдэг хүн хөдөө газрын амьдрал гэдгийг бараг л мэдэхгүй хүн… Өвөө эмээ маань аль аль нь хотод ажил төрөлтэй гэрийнхэн маань бүгдээрээ л хот газрын амьдралд дассан хүмүүс. Мал хуй бол миний амьдралаас бүүр ч хол асуудал. Яахав монгол уламжлал, монгол наадгай тэр дундаа оньсон тоглоом, нүүдэлчин сэтгэлгээний тухай бол тайлбарлагч хүний хувьд бага сага зүйлсийг бол мэднэ л дээ. Магадгүй та одоо гайхаж багаа байх. Ийм хүүхэд яагаад гэнэт малчин болчихов оо гэж?

76 шинэ хуучин ухна ишигнүүдийнхээ үйл хөдлөлийг харсаар байгаад бүүр нэг хэзээний малчин сэтгэлгээтэй  болж дууслаа.  Хөөрхий тэр муусайн 76 ишигхэнүүд минь нэг хүн юм даа гэчихээр зүйл ховорхон хийдэг болж дээ.

Манай муусайн ишигнүүд чинь одоо бол тербумтан ишигнүүд шүү дээ. Дүн өвлийн хүйтнээр татвар төлөгчдийн халааснаас хулгайлсан тербум тербум мөнгөөрөө халаалт сайтай хашаа саравч хийлгэчихээд, хэдэн арван жилийн өвсний нөөцөө базаачихаад сууж байх юм. Малчин нь мөртлөө л бид нар малнуудаасаа муу нөхцөлд амьдарч байгаадаа заримдаа гутрах юм даа… Хөөрхий малчдын амьдралаа гэж……

Б.Сувд

Өөрсдийнхөө төлөө эх орноо золиослогчид

Өнөөгийн манай Монгол улсыг бий болгохын төлөө эцэг өвгөд минь өөрсдийн сүүлчийн дусал цусаа ч үл хайрлан тэмцсээр одоогийн энэ төрт улсыг бидэнд үлдээсэн.  Нэгэнтээ яруу найрагт “Чин зүрхний амрагтаа хэлж үзээгүй мөртлөө чиний төлөө үхье гэж эх орондоо хэлсэн юм” гэж байдаг. Эх орныхоо төлөөх хайр ямагт хүнээс золиос шаардаж байдаг. Тусгаар тогтнолынхоо төлөө өвөг дээдэс минь тэмцэж явахдаа өөрсдийн хувийн ашиг сонирхлоо урдаа тавилгүй эх орныхоо нийтлэг ашиг сонирхлыг ямагт бодож ирсэн. Гэтэл өнөөдөр бидний төлөө үхэр мал мэт зүтгэе гэж төрд гарсан луйварчид эх орныхоо төлөө өөрсдийгөө золиослох биш харин өөрсдийнхөө шуналын төлөө эх орноо золиослоод байх шиг санагдах юм.

Манай луйварчид нэг сонгогдоо л бол 4 жил нөгөө өөрсдийг нь сонгосон ДЭЭДСҮҮД болох АРД ТҮМЭНТЭЙГЭЭ уулзана гэж байхгүй. Ардчилсан нийгэмд ард түмэнд хамгийн дээд эрх мэдэл байдаг бол манай монголд луйварчдад л хамгийн дээд эрх мэдэл байх юм.

Өөрсдийн хувийн ашиг сонирхлынхоо төлөө эх орноо харийн дайсанд ч худалдахаас буцахааргүй болсон хүн араатнуудыг л бид сонгочиж. Эх орон гэдэг үг өнөөгийн монголд ийм үнэ цэнэгүй болчихсон юм гэж үү? Сонгууль болох тоолонд л бид одоо ухаантай байж зөв хүмүүсээ сонгох хэрэгтэй гэж ярьдаг боловч яс юман дээрээ зөв сонголт хийх боломжыг тэд биднээс байнга л булаадаг. Ийм байхад ардчилсан сонгууль гэж бид ярих хэрэг байна уу? Эх орныгоо тэд ингэж л өөрсдийн түрхэн зуурын амьдралын төлөө золиосолдог хүмүүс….

Тэд өнөөдөр биднээс айхаа байжээ. Харин биднийг айлгадаг болсон байна. Сонгуулиас ч тэд айхаа байж. Аргач гүй юм даа өөрсдийгөө яаж сонгуулиар ялуулахаа тэд мэдэж байгаа юм чинь.  За ядаж тэгж муу аргаар гарлаа гэхэд жоохон ч гэсэн юм хийдэг болоосой. Хуулиа хэлэлцээд батлаад сууж байхын оронд өөрсөддөө тербум тербум төгрөг өгөх гээд  сууж байхымаа. Тэд эх орноо ингэж л худалддаг хүмүүс. Нэг тендэр зохион байгууллаа гэхэд оролцож байгаа компаниудаас нь хэн нь өндөр хахууль өгнө тэрийг нь л сонгоно. Энэ бол бүр тогтсон уламжлал. Өгөхгүй гэвэл хорхойтой шүдэндээ зууна. Ийм л зүйлсийг төр захиргааны байгууллагад ажилладаг бүхий л хүмүүс хэнэг ч гүй үйлдэнэ.  Ядаж байхад тэр хятдууд солонгосууд оросууд гээд тендерт оролцдог гадаадынхан нь манайхны хахуульд дуртайг ямар ч сайн мэддэгийн, ямар ч баян юм яаж аргалахаа бүр сайн мэдэх юмаа. Ингэж эх орноо худалдан байж олсон “муу” мөнгө юу болноо. Яахав тэр мөнгөө үр хүүхэддээ үлдээж болноо гэхдээ таны үр хүүхэд тэр хэмжээний мөнгийг ач гуч нарт чинь үлдээж чадах болов уу? Тэр үед та нарын үр хүүхдүүдэд эх орон нь хэрэгтэй байх болов уу тэр мөнгө нь хэрэгтэй байх болов уу? Ирээдүй гэдэг нэр үг өнөөдөр монгол улсад байгаа болов уу?

Хааяа нэг ч гэсэн үлдээд хоцрох үр хүүхдээ тэд нар боддог юм болов уу?  Уг нь боддог л бол, үр хүүхэддээ хайртай л бол эх орнооо ингэж золиосолж уг нь болохгүй л юмсан.

Б.Сувд

Шинэ жил ба хоосон лонхны түүх

Цас мөсний орноос цан хөврөгөө татуулсаар өвлийн өвгөн аав маань хоёр оны дунд Монголд айлчлан ирэхэд хотын гудамжаар дүүрэн согтуу залуус хоосон архины лонх өвөөг маань угтан авна.

Яг ийм л дүр зургийг хөөрхий өвөө маань жил болгон харсаар сүүлдээ гутраад өөрөө нэг шил хоослохоор шийдэн ЭРГЭЛЗЭЭГҮЙГЭЭР “ хараа”г авч ууна.

Иймэрхүү байдал манай монголын ард түмний минь хувьд бүр зуршил болж хувирсан бололтой. Хүмүүсийн ярихыг сонсоход “архигүй ”-ээр шинэ жилээ тэмдэглэе гэснээ нийлж байгаад л жийнэ. Бид үнэхээр архинаас ангид шинэ жилээ тэмдэглэж чадахааргүй болсон гэж үү?

Яахав нэг 50 граммын асуудал бол байж болно л доо. Харамсалтай нь манайхан юун 50 бүр 5 литрээр нь уухаас нааш санаа нь амрахаа больчихож. Ийм байхад эх орны хөгжил гэж яриад ч яахав… бурхан минь…. Дээр нь байгаа эрхэмүүд доогуурхи бидэндээ хэдэн архины үйлдвэр барьж өгч түүгээрээ биднийг угжчихаад цаагуураа ёстой жинхэнэ хамаг юмаа амжуулаад байна шүү дээ. Согтуу хүн сохор ухаантай гэдэг үг бидэнд одоо тохирохоо больжээ. Согтуу хүн СОХОРЫН СОХОР ч ухаан байхгүй гэхээр болчихсон байна шүү манайхаан….

Б.Сувд

Түрхэн хугацааны бачимдал ба Шинэ үеийн Монголын ардчилал

Өчигдөрхөн бид бүхэн Ардчилалын  20 жил гээд хөл хөөртэйгээр улс даяар хий хоосон хуурмаг ардчилалын багийг харан баярлав.  Хотын гудамжаар нэг Ардчилал 20 гэж хөөрсөн хүмүүс энгэртээ 50000 ширхэг одонгын нэгийг энгэртээ гялалзуулан хөөрцөглөх юм. Үүнийг тэдгээр хүмүүсийн буруу гэж тохох гэсэнгүй.

Бидэнд ийм зохиол сайтай, Холливүүдийн хэмжээнд хүрэхүйц найруулсан жүжиг тавьж өгч буй төр засгийн дээд удирдлага хэмээх жүжгийн багынхандаа  юуны өмнө баяр хүргэе? Ард түмэн бидэндээ цэнгэлийн манлай аз жаргалын дээдийг хайрлаж буй та бүхэндээ гүн сэтгэлийн талархалаа илэрхийлье гэх үү дээ?

За энэ егөөдөл ч яахав…Бидний өнөөдрийн амьдарч буй нийгэм үнэхээр АРДЧИЛСАН байж чадаж байна уу? Энэ асуултын хариултыг бодохоор талбай дээр очоод зулын гол болчихмоор санагдах юм.  Миний нүдээр бол өнөөдөр бид зүгээр л хий хоосон ардчилсан гэсэн уриан дорхи Социалист нийгмийн тогтолцоонд  амьдарч байна шүү дээ. Өнөө 1990 оноос өмнөх манай Монголын төвлөрсөн төлөвлөгөөт эдийн засгийн нийгэм одоо ч гэсэн манай монголд байсаар л байна. Зах зээлд бид нар амьдарч байна гэж үү? Надаа нэг амьдарч байна гэсэн сайхан жишээ олоод хэлээд өгөөч. Өчигдөрхөн би утсаар яриулж тамхи чихэр бохь энэ тэрхэнийг зардаг ахыг хотын гудамжыг муухай харагдуулаад байна гэж загнаж байх цагдааг олж харлаа. Тэгээд хэдхэн хоногын өмнө Мийгаа багшынхаа лекцэн дээр бас үүнтэй төстэй жишээ аван ярьж байсныг санаад эргэн бодоход ХААНА ТЭР АРДЧИЛАЛ ЧИНЬ БАЙНА ГЭЖ АСУУМААР САНАГДЛАА. ХААНА БАЙГААН ТА НАРЫН ЯРИАД БАЙДАГ ЗАХ ЗЭЭЛ? Үнэнийг хэлэхэд тэр бохь зардаг ах төрөөс юу гуйгаад байгаа юм бэ? Тэр хүн надад мөнгө өг гэж төрөөс гуйхын оронд өөрийнхөө хүчээр хар хүйтэнд хэдэн хүүхдүүдээ тэжээх гээл зогсож байна шүү дээ.

Хувь хүн төрөөс ирэх хий хоосон ямар ч дарамт шахалт, авилгал өгөлгүйгээр чөлөөтэй бизнес эрхэлж болох тэр тогтолцоог л ЗАХ ЗЭЭЛ гэдэг юм бишүү????

Энэ нийгэм бидний эрхэмлэн дээдэлдэг ардчилал зөв голдирлоороо явахад тэгээд юу хэрэгтэй юм бэ? Би уг нь их л optimist хүн байгаа юм. Түрүү жил л гэхэд би энэ нийгмийг залуу үе бид ямар нэгэн өөрчлөлт хувьсгалгүйгээр засаж залруулж болно гэж боддог байлаа. Гэтэл өнөөдөр миний хувьд л лав тийм итгэл төрөхөө болилоо. Залуу үе бид нар л өнөөдрөөс өөрсдийгөө хөгжүүлж,  бидний тархийг угаагаад байгаа ЖҮЖИГЧДИЙН хий хоосон балайралд автахаа байж чадвал л бид нар энэ НОВШИЙН (хараалын үг хэлсэнд хүлцэл өчье) нийгмийг өөрчилж чадна.

Надаас өөр илүү оптимист үзэлтэй хүн байж  болохыг үгүйсгэхгүй ээ… Гэхдээ би зүгээр л одоогийн нийгмээ та нар минь дахиад жаахан анхааралтай ажаад үзээчээ гэж л хүсмээр байна.

Б.Сувд